آرسنال و معضل آزادی عمل

میکل آرتتا، سرمربی آرسنال، در مسیر هدایت تیمش تأکید زیادی بر نظم و رعایت دقیق ساختار موقعیت‌محور دارد و این امر باعث شده کنترل شدیدی بر تمامی بازیکنان اعمال شود. هر حرکت، هر جایگیری و حتی نحوه دریافت توپ تا حد زیادی توسط مربی تعیین می‌شود و بازیکنان موظفند دقیقاً طبق برنامه و دستورالعمل‌های او عمل کنند. این سیستم موقعیت‌محور، که ریشه در فلسفه‌ی بازی بارسلونا و سبک پپ گواردیولا دارد، در نگاه اول شاید برای ایجاد یک تیم منظم و هماهنگ مناسب به نظر برسد، اما در عین حال آزادی عمل فردی بازیکنان را محدود می‌کند.

به عنوان مثال، استعدادهایی مانند ابرچی ازه، که در کریستال پالاس با خلاقیت و جسارت خود شناخته می‌شدند و قادر بودند لحظات جادویی خلق کنند، اکنون در آرسنال مجبور هستند تنها در نقش‌ها و بخش‌هایی از زمین که آرتتا مشخص کرده، فعالیت کنند. ازه دیگر نمی‌تواند آزادانه حرکت کند یا تصمیم‌های آنی و ابتکاری بگیرد؛ او باید منتظر دستور مربی باشد و هر اقدامش تابع سیستم کلی تیم است. این سبک مدیریتی، که به نوعی «کنترل‌گرایی مطلق» محسوب می‌شود، تلاش می‌کند بازیکنان را به ماشین‌هایی تبدیل کند که دقیقاً طبق برنامه حرکت می‌کنند، حتی اگر این به قیمت کاهش خلاقیت و ابتکار آن‌ها تمام شود.

در نقطه مقابل، مربیانی مانند کارلو آنچلوتی یا دیوید مویس رویکرد متفاوتی دارند. آن‌ها به بازیکنان اعتماد می‌کنند و اجازه می‌دهند خودشان تصمیم بگیرند، ابتکار عمل نشان دهند و با تکیه بر توانایی‌های فردی و درک خود از بازی، جریان مسابقه را شکل دهند. این رویکرد انسان‌محور، برخلاف سیستم کنترل‌گرایانه، بر آزادی عمل، خلاقیت و واکنش‌های لحظه‌ای بازیکن تمرکز دارد و معتقد است که فوتبال بیش از آنکه یک ماشین دقیق باشد، یک هنر انسانی است.

این پرسش بنیادی در فوتبال مدرن همچنان مطرح است: آیا بازیکنان باید همچون اجزای یک ماشین دقیق، صرفاً نقش‌های از پیش تعیین‌شده را اجرا کنند و از خلاقیت خود صرف‌نظر نمایند، یا باید به آن‌ها اجازه داده شود با خلاقیت و درک فردی خود تصمیم بگیرند و در جریان بازی نقش فعال و انسانی داشته باشند؟ اختلاف نگاه میان مربیان کنترل‌گر و مربیان آزادی‌خواه، یکی از چالش‌های مهم مدیریت تیم‌های مدرن فوتبال محسوب می‌شود و تأثیر مستقیم آن بر عملکرد بازیکنان و کیفیت بازی به وضوح قابل مشاهده است.